Πέμπτη 16 Φεβρουαρίου 2012

Τι μαθαίνουμε από την ισλανδική οικονομική κρίση

Δηλώνω εκ των προτέρων ότι δεν γνωρίζω πολλά από πολιτική και οικονομία καθώς ποτέ δεν ασχολήθηκα ως μαθήτρια (δηλαδή το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου). Οι μόνες πολιτικές γνώσεις που έχω είναι αυτές που σχετίζονται με ιστορία και φιλοσοφία -άρα αρκετά θεωρητικές- ενώ από οικονομία μάλλον μόνο ό,τι μάθαμε στο λύκειο για τις κινήσεις της αγοράς. Συνεπώς είναι αδύνατο να σας παρουσιάσω το θέμα της οικονομίας της Ισλανδίας με τον τρόπο που θα έπρεπε. Εντούτοις, ανακάλυψα ένα ενδιαφέρον άρθρο (καθώς -το ομολογώ- χάζευα βίντεο στο youtube) αλλά και μια παλιά εκπομπή του σκάι. Έτσι, θα τα ερμηνεύσω όπως τα κατάλαβα ως μικρή γάτα και είστε ελεύθεροι να βγάλετε τα δικά σας συμπεράσματα από τις παρακάτω πηγές.




Βλέπω, λοιπόν, στην εκπομπή του ΣΚΑΪ ότι η Ισλανδία ήταν μία από τις 4 πιο παραγωγικές χώρες του πλανήτη με σχεδόν μηδενικό χρέος και έλλειμμα. Με 300.000 κατοίκους και την ανεργία να ανέρχεται στο 1% ήταν η πρώτη στην ψηφοφορία για την καλύτερη χώρα διαμονής (έχει και όμορφες γυναίκες). Αυτός ο οικονομικός "παράδεισος" κατάφερε, όμως, να χρεοκοπήσει. Συγκεκριμένα, οι τραπεζίτες δανείζονταν σε ξένο συνάλλαγμα -που είχε χαμηλό επιτόκιο- 10 φορές περισσότερο απ'όσο άντεχε η οικονομία της χώρας, ενώ παράλληλα η κυβέρνηση δεν αναλάμβανε μέτρα να περιορίσει τον αλόγιστο δανεισμό.

Το αποτέλεσμα ήταν το 2008 να χρεοκοπήσουν οι τρεις μεγαλύτερες ισλανδικές τράπεζες και στη συνέχεια να κρατικοποιηθούν. Μάλλον το ακριβώς αντίθετο απ' ό,τι συμβαίνει στην Ελλάδα με την προσπάθεια ιδιωτικοποίησης του δημοσίου. Παράλληλα, η βρετανική κυβέρνηση για να προστατεύσει τα κεφάλαια της χώρας της εφάρμοσε τον αντιτρομοκρατικό νόμο, παγώνοντας τους λογαριασμούς των Ισλανδών. Αυτή η κίνηση είχε σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις˙ συνάλλαγμα εκδιδόταν πια μόνο από την κεντρική τράπεζα και μόνο για τρόφιμα και φάρμακα. Συνεπώς ο,τιδήποτε άλλο μη θεωρούμενο βασικό προϊόν διαβίωσης απλώς δεν μπορούσε να εισαχθεί. -Σε αυτό το σημείο αξίζει να δείτε στην εκπομπή του ΣΚΑΪ πώς είναι ντυμένος ο διευθυντής της εταιρίας αυτοκινήτων σε σύγκριση με τους δικούς μας τσιμπιδόγυφτους που φυτρώνουν σε κάθε τομέα και μοστράρουν κουστουμιές που δεν τους χωράνε-

Η συγκεκριμένη εκπομπή προβλήθηκε στις 17 Νοεμβρίου του 2008, όταν η χώρα ετοιμαζόταν να δεχτεί δάνειο από το ΔΝΤ. Έκτοτε οι σχετικές ειδήσεις ήταν ελάχιστες, ειδικά στην ελληνική γλώσσα. Όταν βρήκα τυχαία τις προάλλες ένα άρθρο από το www.youkoufme.gr δεν πίστευα ότι τα αυτά τα γεγονότα συνέβησαν στα αλήθεια. Συνεπώς δεν θα σας παρουσιάσω ακριβώς το άρθρο, μπορείτε να το διαβάσατε και μόνοι σας, αλλά θα μοιραστώ τις πληροφορίες όπως τις διασταύρωσα στο wikipedia.

Καταρχάς, εκείνο το διάστημα, ο πρώην πρωθυπουργός Όντσον είχε δηλώσει ότι το ισλανδικό κράτος δεν πρόκειται να πληρώσει τα χρέη των τραπεζών, οι οποίες ήταν αλόγιστες. Από τότε ξέσπασε διπλωματική διαμάχη και ακολούθησε το πάγωμα των λογαριασμών στη Βρετανία. Αντίθετα από αυτές τις δηλώσεις, η τότε κυβέρνηση του Γκέιρ Χάαρντε στήριξε τις τράπεζες, κρατικοποιώντας τες, και ετοιμαζόταν να δεχθεί δάνειο από το ΔΝΤ. Οι έντονες διαδηλώσεις των ισλανδών πολιτών ανάγκασαν τον πρωθυπουργό να παραιτηθεί και την κυβέρνηση του κράτους ανέλαβε ένας σοσιαλδημοκρατικός συνασπισμός. Παρά τη διαφορετική ιδεολογία που πρέσβευε η νέα κυβέρνηση ως κεντροαριστερό κόμμα, η στάση απέναντι στο χρέος δεν άλλαξε και η νέα πρωθυπουργός τόνιζε τη σημασία να ξεπληρωθούν οι οφειλές.

Η πρώτη μεγάλη κίνηση γίνεται όταν ο Πρόεδρος της Ισλανδίας Όλαφ Ράγκναρ Γκρίμσον αρνείται να επικυρώσει τα σχέδια της κυβέρνησης και το 2010 καλεί το λαό στο πρώτο δημοψήφισμα, με το 93% να ψηφίζει κατά της πληρωμής του χρέους. Το 2011 έγινε και δεύτερο δημοψήφισμα το οποίο επίσης υποστήριξε τη στάση του προέδρου, η βρετανική και δανική κυβέρνηση δήλωσαν ότι θα απευθυνθούν στο ευρωπαϊκό δικαστήριο. Αναμένουμε τη συνέχεια...

Εδώ τίθεται το ερώτημα: Κατά πόσο ένα ολόκληρο κράτος πρέπει να είναι υπεύθυνο για τις διεθνείς κινήσεις ορισμένων ιδιωτών;

- οι σύνδεσμοι στα ονόματα αντιστοιχούν στις πηγές που χρησιμοποιήθηκαν-

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου